Orman Biziz

6 Kasım 2010

Etkinliğin Adı:
Ormandaki Ekosistem

Hedef Kitle:
Gönüllü katılımcılar arasından seçilmiş, ilköğretim öğrencileri ( 2., 3., 4. ve 5, 6, sınıf) İlköğretim sınıf öğretmenleri, ebeveynler

Etkinliği yaptıracak kişi(ler):
Doç.Dr. Cengiz Türe (Bitki Ekolojisi, Vejetasyon ve Flora, Bitki-Toprak İlişkileri)
C. İlkay YILDIRIM (Eskişehir Orman Bölge Müd. Çatacık Orman İşletmesi Müdürü)
Hüseyin DÜLEK (Eskişehir Orman Bölge Müd. Çatacık Orman İşletmesi Şefi)
Ayla ERDEN (Eskişehir Orman Bölge Müd. Çatacık Orman İşletmesi Şefi)
Çağdaş İlköğretim Okulu Sınıf Öğretmenleri
Esin Öztaş
Şefika Öztaş
Fatma Yahşi

Etkinliğin Amacı:
Ağaçlarla örülü alan olarak en basit şekilde tanımladığımız “Orman” sözcüğünün ifade ettiklerini, çevresini ve ekosistem içindeki vazgeçilmez yerini anlamak, bu sözcüğün uzantılarını alt kavramlarını ve hayati gerekliliğini kavramaktır.

Etkinliğin Konusu:
Bu etkinliğin konusu, orman ekosistemi denildiğinde ne anlaşılması gerektiğinin katılımcılara aktarılmasıdır. Etkinlik kapsamında, ağaç topluluklarının dışında o toplulukla birlikte yaşayan diğer canlı ve cansız varlıkların mükemmel uyumu ve birbirleriyle olan etkileşimleri öğretilmeye çalışılacaktır.

Etkinlik İş Kırılım Yapısı ve Etkinliğin Süresi:
2. Etkinlik, Ormanı tanıma, ağaç türleri hakkında kısa hatırlatma( (dış mekan) 10 dakika
Ekosistem Nedir? (dış mekan) 50 dakika
Mola (ara atıştırması-bisküvi+süt) (dış mekan) 20 dakika
Ekosistem ve doğada zincirleme ilişki (dış mekan) 30 dakika
Ormanda Ekosistem nasıl çalışır (I. Bölüm) (dış mekan) 40 dakika
Ekosistem örneklerinin toplanması, türlerinin ayırımı, resim+fotoğraflama (dış mekan) 30 dakika
Yemek Molası (dış mekan) 60 dakika
Oyun Etkinliği (Yakartop) (dış mekan) 20 dakika
Toplanan ekosistem örneklerinin masa üstünde toplanıp incelenmesi ve grafik
olarak örneklerin dizilerek bir ekosistem döngüsünün oluşturulması (dış mekan) 30 dakika
Ormanda Ekosistem nasıl çalışır (II. Bölüm) (dış mekan) 40 dakika
Açıklamalı Orman Yürüyüşü – Ekosistem (Örneklerin bulunması vb) (dış mekan) 45 dakika
Mola (ara atıştırması-bisküvi+meyve suyu) (dış mekan) 20 dakika
Çevre Temizliği +Toplanma (dış mekan) 15 dakika

Toplam 420 dakika (7 saat)
Kullanılacak Malzemeler:
Ekosistemin grafik olarak anlatıldığı 70×100 cm boyutlarında taşınabilir pano (karton arası poliüretan board)
Ekosistemin grafik detaylandırıldığı 70×100 cm lik tanıtıcı pano (karton arası poliüretan board)
Her bir ekosistem öğesi için hazırlanmış asılabilir isimlik
Öğrenci arazi sırt çantası
Ses sistemi (megafon)
Şövale (ayaklı taşınabilir pano sehpası)
Katlanabilir masa
Taşınabilir bilgisayar
Örnek kavanozları
Etkinliğin Nasıl Yapıldığı (Rehber sayısı, katılımcı sayısı, senaryolaştırılmış ayrıntılı uygulama planı vs.):
Geçen etkinlik Ormanı tanıma, ağaç türleri hakkında kısa hatırlatma  (dış mekan) 10 dakika
2. Etkinliğin program çıktılarının hatırlatılması ve soru cevap şeklindeki kısa bir tekrar etkinliğin bir önceki aşamasıyla bağlantı kurması açısından önemlidir. Bu bağlantının yansıra dikkati odaklama ve 3. etkinliğin girişi olarak da hızlı bir başlangıç aşaması oluşturur.

Ekosistem Nedir? (dış mekan) 50 dakika
Hazırlanmış panolarla ekosistemin öğeleri ve birbirleriyle olan etkileşimleri örnekler yoluyla açıklanır.
Mola (ara atıştırması-bisküvi+süt) (iç mekan) 20 dakika

Ara öğünlerde amaç ilginin dağıldığı noktalarda kısa bir mola vererek enerji almak ve konsantrasyonu güçlendirmektir. Bu sırada sohbet yapısı içerisinde dengeli beslenme ve beslenme alışkanlıklarıyla ilgili sohbetler yapılır.
Ekosistem ve doğada zincirleme ilişki (dış mekan) 30 dakika
Bir yaşama birliği demek olan Ekosistemin birlik ve ilişki yapısı görsel olarak zenginleştirilmiş bir arazi sunumuyla anlatılır.
Ormanda Ekosistem nasıl çalışır (I. Bölüm) (dış mekan) 40 dakika

Orman içi etkinlikte Orman ekosistemi detaylı olarak tanıtılır.
Orman bitkileri ve hayvanları ile bir yaşama birliği karşılıklı soru ve cevaplarla zenginleştirilir. Örnek nasıl toplanır? Örnek toplanırken nelere dikkat edilir? Eğitici uygulamalı olarak örnek toplamayı gösterir. Emniyet kuralları hakkında detaylı bilgi verir. Çiçekli ve çiçeksiz bitkiler, Hayvanlar, Mantarlar, Bakteriler cevreden bulunmaya ve biriktirilmeye başlanır.

Ekosistem örneklerinin toplanması, türlerinin ayırımı, resim+fotoğraflama (dış mekan)30 dakika
Ekipler içinde görev dağılımı yapılarak her ekipte bir kişinin resim ve bir kişinin de fotoğraf biriktirme görevini üstlenmesi gerekir. Toplanan canlı örnekler de belirlenmiş bir alanda toplanır.

Yemek Molası (dış mekan) 60 dakika
Açık havada birlikte bir yemek organizasyonu yapılır. Yemeğin hazırlanması ve dağıtımı aşamasında öğrencilerin katılması sağlanır. Doğada yaşamın yardım ve yardımlaşmayla yapılacağı herkesin görev paylaşımında yer alacağı anlatılır. ISO 9001 belgeli anlaşmalı yemek şirketi önceden hazırladığı ve kalori ve çeşit olarak önceden anlaşılmış yemek menüsünü öğrencilere sunar. Mangal gibi pişirme yöntemleriyle açık havada daha iştahlı ve zevkli bir yemek molası oluşturulmasına çalışılır. Meyve ve tatlı gibi farklı besin gruplarıyla zenginleştirilmiş bir menüyle, yeterli ancak çeşitli bir yemek oluşturulmalıdır. Bol ve yararlı sıvı tüketilmesi özendirilir gazlı içeceklerden çok su, ayran, meyve suyu, şıra gibi sıvıların tüketilmesi sağlanır.

Oyun Etkinliği (Yakartop vb.) (dış mekan) 20 dakika
Fiziksel enerjinin tüketilmesi ve çalışmanın içindeki eğlence faktörünün örneklendiği bu aşamada gruplar halinde veya toplu olarak etkinlikler düzenlenir. Orman içinde toplu veya topsuz oyunlarla farklı etkinlikler yaratılır. Oynanacak oyunlarda ebe-sobe veya benzeri etkinliklerde öğrenim boyutuna gore “ekosistem” hakkında örnekler oluşturulur. Örneğin mantarlar bitkileri yakalar hayvanlar da mantarları yakalar, böylelikle döngü mantığı pekiştirilir.
Toplanan ekosistem örneklerinin masa üstünde toplanıp incelenmesi ve grafik olarak örneklerin dizilerek bir ekosistem döngüsünün oluşturulması (dış mekan) 30 dakika

Toplanan örnekler masaüstünde bir ekosistem döngüsü grafiği gibi dizilir el ile oklar, isimler ve bağlantılar çizilir. Örnek olarak toplanamayan ekosistemin diğer hayvanları Örneğin Kuş, tilki, böcek vb. Çizilerek tablodaki yerine konur. Etkinlik sonrasında ortak olarak hazırlanan bu çalışmanın resmi çekilir ve örnekler ayrı ayrı saklanır.

Ormanda Ekosistem nasıl çalışır (II. Bölüm) (dış mekan) 40 dakika
Ekosistemin besin zinciri açıklanır, doğada bu zincire örnekler verilir örneğin üzerinde mantar olan bir ağaç üzerinde soru cevap şeklinde bu besin zinciri içindeki yeri ve önemi anlatılarak konunun somutlaştırılmasına katkı sağlanır. Bu zincirin gerekliliği ve zincirin kopması halinde ortaya çıkabilecekler örneklenir. Katılımcı bir mantıkla senaryolaştırma sağlanır. Konunun doğal denge açısından önemi vurgulanır.

Açıklamalı Orman Yürüyüşü – Ekosistem (Örneklerin bulunması vb) (dış mekan) 45 dakika
Orman içinde gözlem ve örnek toplama sürdürülür. Yeni örnekler bulundukça yeni örneğin ekosistem içindeki yeri tartışılarak keşfedilmeye çalışılır.

Mola (ara atıştırması-bisküvi+meyve suyu) (dış mekan) 20 dakika
Yürüyüş sonrası uygun bir alanda mola verilir kişisel oturma elemanlarıyla çevrede yemek molası gerçekleştirilir. Özellikle çöp ve çöp kontrolü konusunda bilgi verilir, ormanda ne bırakılabilir ne bırakılamaz, dönüşüm ve organik atık gibi konularda açıklamalarda bulunulur. Ara öğünlerde amaç ilginin dağıldığı noktalarda kısa bir mola vererek enerji almak ve konsantrasyonu güçlendirmektir. Bu sırada sohbet yapısı içerisinde dengeli beslenme ve beslenme alışkanlıklarıyla ilgili sohbetler yapılır.
Çevre Temizliği + Toplanma + dönüş hazırlığı (dış mekan) 30 dakika
Her çalışmanın ardından yapılması bir alışkanlık haline getirilmesi hedeflenen çevre temizliği ve çöplerin toplanması ve çalışma sonrası toparlanma-dönüşe hazırlanma aşamasıdır. Biz atmamış olsak da doğaya saygı ve yardım için bu çalışmanın yapılması ve bir hareket tarzına dönüştürülmesi hedeflenmektedir. Bu aşamada hijyen kurallara uyulması eldiven kullanılması tüm çöplerin toplanarak dönüş yolunda ayrıştırılma kutularına atılması uygulamalı olarak gösterilir. Aynı hareket tarzının gündelik hayatımıza evimize de katılması için örnekler verilir rakamsal ilişkilerle durumun önemi vurgulanır.

Etkinlik Çıktıları-Kazanımlar;
Etkinlik sonrası katılımcıların
•Ekosistem tanımını öğrenmeleri,
•Ekosistemi örneklerle gözlemlemeleri
•Ekosistemi yerinde zincir içindeki görevleriyle gözlemleyerek öğrenmeleri
•Ekosistem döngüsünü biriktirdikleri canlı cansız görsel örneklerle gerçekleştirebilmeleri
•Ekosistemin hayati gerekliliği ve bu zincirin kopması halinde ortaya çıkabilecek olumsuz durumu hayal edebilmeleri sağlanmış olacaktır.