Orman Biziz

9 Ekim 2010

Etkinliğin Adı:

Ormanı Tanıma, Ağaç ve doğal dokuyu ayırt edebilme

Hedef Kitle:
Gönüllü katılımcılar arasından seçilmiş, ilköğretim öğrencileri (2., 3., 4., 5. ve 6., sınıf) İlköğretim sınıf öğretmenleri, ebeveynler

Etkinliği yaptıracak kişi(ler):
Prof.Dr. T.Fikret UÇAR (Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyesi)
Doç. Dr. Mehmet BAŞAR (Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyesi)
Doç.Dr. Cengiz Türe (Bitki Ekolojisi, Vejetasyon ve Flora, Bitki-Toprak İlişkileri)
Yard. Doç. Dr. Ahmet Emre DEMİRCİ) (Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyesi)
C. İlkay YILDIRIM (Eskişehir Orman Bölge Müd. Çatacık Orman İşletmesi Müdürü)
Hüseyin DÜLEK (Eskişehir Orman Bölge Müd. Çatacık Orman İşletmesi Şefi)
Ayla ERDEN (Eskişehir Orman Bölge Müd. Çatacık Orman İşletmesi Şefi)
Çağdaş İlköğretim Okulu Sınıf Öğretmenleri
Şefika Öztaş
Fatma Yahşi
Esin Öztaş

Etkinliğin Amacı:
Arazideki bu çalışmada temel amaç ormanı ve doğal dokuyu tanıyıp ayırt etme surecini başlatmak, farkındalık düzeyini arttırmaktır.

Etkinliğin Konusu:
Bu etkinliğin konusu, birinci etkinlikte sağlanan kazanımlar doğrultusunda Ormanı Tanıma, Ağaç ve doğal dokuyu ayırt edebilme yeteneklerinin geliştirilmesidir.

Etkinlik İş Kırılım Yapısı ve Etkinliğin Süresi:
Geçen etkinlik (1. Etkinlik, Orman Nedir?) hakkında kısa hatırlatma (İç mekan) 10 dakika
Ağaç Türleri Nelerdir? Ülkemiz Ağaçları (İç mekan) 50 dakika
Mola (ara atıştırması-bisküvi+süt) (İç mekan) 20 dakika
Ülkemiz Ağaçlarının Kullanım Yerleri, Bir değer olarak ağaç (dış mekan) 30 dakika
Ağaçları tanıma ve ayırd edebilme (I. Bölüm) (dış mekan) 40 dakika
Ağaç yapraklarının toplanması, türlerinin ayırımı, resim+fotoğraflama (dış mekan) 30 dakika

Yemek Molası (dış mekan) 60 dakika
Oyun Etkinliği (Yakartop) (dış mekan) 20 dakika
Toplanan ağaç yapraklarının masa üstünde toplanıp incelenmesi (dış mekan) 30 dakika
Ağaçları tanıma ve ayırd edebilme (II. Bölüm) (dış mekan) 40 dakika
Açıklamalı Orman Yürüyüşü – Bulma Oyunu (Ağaçları isimlendirme vb) (dış mekan) 45 dakika

Mola (ara atıştırması-bisküvi+meyve suyu) (İç mekan) 20 dakika

Çevre Temizliği+Toplanma (dış mekan) 15 dakika

Toplam 420 dakika (7 saat)

Kullanılacak Malzemeler:
Ses sistemi (megafon)
Öğrenci arazi sırt çantası
Şövale (ayaklı taşınabilir pano sehpası)
Katlanabilir masa
Projeksiyon
Taşınabilir bilgisayar
Etkinliğin Nasıl Yapıldığı (Rehber sayısı, katılımcı sayısı, senaryolaştırılmış ayrıntılı uygulama planı vs.):
Geçen etkinlik (1. Etkinlik, Orman Nedir?) hakkında kısa hatırlatma (İç mekan) 10 dakika
1. Etkinliğin program çıktılarının hatırlatılması ve soru cevap şeklindeki kısa bir tekrar etkinliğin bir önceki aşamasıyla bağlantı kurması açısından önemlidir. Bu bağlantının yansıra dikkati odaklama ve 2. etkinliğin girişi olarak da hızlı bir başlangıç aşaması oluşturur.

Ağaç Türleri Nelerdir? Ülkemiz Ağaçları (İç mekan) 50 dakika
Genel türlerin ardından her bir ağaç için ayrı bölümler oluşturularak ağaç türleri yansı üzerinden anlatılır.

1-Sarıçam (Pinus sylvestris)
2-Kayın (Fagus sp.)
3-Karaçam (Pinus nigra Arnold.)
4-Sedir (Cedrus libani A.Rich.)
5-Kızılçam (Pinus brutia Ten.)
6-Göknar (Abies sp.Mill.)
7-Ladin (Picea orientalis (L) Link.)
8-Fıstıkçamı (Pinus pinea L.)
9-Ardıç (Juniperus sp.L.)
10-Porsuk (Taxus baccata L.)
11-Servi (Cupressus sempervirens L.)
12-Meşe (Quercus sp. L.)
13-Gürgen (Carpinus sp. L.)
14-Kızılağaç (Alnus glutinosa Mill.)
15-Akçaağaç (Acer sp. L.)
16-Dişbudak (Fraxinus sp. L.)
17-Kestane (Castanea sativa Mill.)
18-Çınar (Platanus orientalis L.)
19-Huş (Betula sp. L.)
20-Ihlamur (Tilia sp. L.)
21-Sığla (Liquidambar orientalis Mill.)
22-Kavak (Populus sp.L.)

gibi ağaçların genel özellikleri yaprak ve çiçek tipleri, siluet olarak özellikleri ilgi ve konsantrasyon taze tutularak açıklanır.

Mola (ara atıştırması-bisküvi+süt) (İç mekan) 20 dakika

Ara öğünlerde amaç ilginin dağıldığı noktalarda kısa bir mola vererek enerji almak ve konsantrasyonu güçlendirmektir. Bu sırada sohbet yapısı içerisinde dengeli beslenme ve beslenme alışkanlıklarıyla ilgili sohbetler yararlı olur.
Ülkemiz Ağaçlarının Kullanım Yerleri, Bir değer olarak ağaç (dış mekan) 30 dakika

Ülkemiz türlerini hatırlamaya çalışarak eğitim başlar. Bü türlerin nasıl bir değer olduğu topluma, insan sağlığına, ekonomiye, gündelik yaşantımıza katkıları örnekler ve tartışma ortamında aktarılır.
Ağaçları tanıma ve ayırt edebilme (I. Bölüm) (dış mekan) 40 dakika

Ağaç türleri katılımcılar arasında soru-cevap şeklinde hatırlatılarak bilgi tazelemesi yapılır. Ay şeklindeki oturma düzeniyle yüz yüze bir katılım hedeflenir. Aralarda ön düzenleyiciler, kışkırtıcı sorular ortaya atılarak söz isteyerek cevap verilmesi sağlanır. Bu anlatım süreçlerinde anlatıcı-dinleyici, öğretmen-öğrenci iletişim tarzından çok ay biçiminde dizilmiş bir grup içinde paylaşımcı bir iletişim sistemi hedeflenir. Çoğu kez anlatılmak istenen konu grup içinde buldurularak ilgi ve konsantrasyon canlı tutulur.

Ağaç yapraklarının toplanması, türlerinin ayırımı, resim+fotoğraflama (dış mekan) 30 dakika

Ağaç yaprakları toplanarak defter arasında saklanır ve ismi tarih ve alınan örneğin yeri not edilir. Her gruptan bir öğrenci farklı ağaç türlerinden birini resmederken bir öğrenci de fotoğraflayarak bu durumu belgeler.

Yemek Molası (dış mekan) 60 dakika

Açık havada birlikte bir yemek organizasyonu yapılır. Yemeğin hazırlanması ve dağıtımı aşamasında öğrencilerin katılması sağlanır. Doğada yaşamın yardım ve yardımlaşmayla yapılacağı herkesin görev paylaşımında yer alacağı anlatılır. ISO 9001 belgeli anlaşmalı yemek şirketi önceden hazırladığı ve kalori ve çeşit olarak önceden anlaşılmış yemek menüsünü öğrencilere sunar. Mangal gibi pişirme yöntemleriyle açık havada daha iştahlı ve zevkli bir yemek molası oluşturulmasına çalışılır. Meyve ve tatlı gibi farklı besin gruplarıyla zenginleştirilmiş bir menüyle, yeterli ancak çeşitli bir yemek oluşturulmalıdır. Bol ve yararlı sıvı tüketilmesi özendirilir gazlı içeceklerden çok su, ayran, meyve suyu, şıra gibi sıvıların tüketilmesi sağlanır.

Oyun Etkinliği (Yakartop vb.) (dış mekan) 20 dakika

Fiziksel enerjinin tüketilmesi ve çalışmanın içindeki eğlence faktörünün örneklendiği bu aşamada gruplar halinde veya toplu olarak etkinlikler düzenlenir. Orman içinde toplu veya topsuz oyunlarla farklı etkinlikler yaratılır.

Toplanan ağaç yapraklarının masa üstünde toplanıp incelenmesi (dış mekan) 30 dakika

Grup olarak toplanan örnekler incelenir ve isimlendirilir. Bu türlerin Latince evrensel isimleri de yazılarak bilimin evrenselliği ve paylaşımı vurgulanır. Bu şekilde farkındalık düzeyimizin artacağı açıklanır.

Ağaçları tanıma ve ayırd edebilme (II. Bölüm) (dış mekan) 40 dakika

Gruplar halinde çevredeki ağaçların tanınmasına çalışılır. Ağaçları tanımlayanlar ağacın üzerine isim tabelasını asar ve etkinlik sonrası eğiticilerle ağaçlar gezilerek isimler eğitmene gösterilerek onaylatılır. Onay alan ağacın yanında öğrenciler resim çekerek buldukları türü belgeler. Sonrasında Flora ve Fauna Nedir? sorusunun cevabı katılımcılara anlatılır ve ayrıca ormanın cansız öğelerinden bahsedilerek orman ekosisteminin bütünleşik yapısı ve bunların birbirlerine olan bağımlılığı açıklanır.

Açıklamalı Orman Yürüyüşü–Bulma Oyunu (Ağaçları isimlendirme vb) (dış mekan) 60 dakika

Gruplar ellerindeki önceden hazırlanmış ağaç isimleri yazılı tabelaları yanlarında dolaştırarak buldukları ağaçların üzerine asarlar ve doğruluğunu onaylatırlar.
Mola (ara atıştırması-bisküvi+meyve suyu) (dış mekan) 20 dakika

Yürüyüş sonrası uygun bir alanda mola verilir kişisel oturma elemanlarıyla çevrede yemek molası gerçekleştirilir. Özellikle çöp ve çöp kontrolü konusunda bilgi verilir, ormanda ne bırakılabilir ne bırakılamaz, dönüşüm ve organik atık gibi konularda açıklamalarda bulunulur. Ara öğünlerde amaç ilginin dağıldığı noktalarda kısa bir mola vererek enerji almak ve konsantrasyonu güçlendirmektir. Bu sırada sohbet yapısı içerisinde dengeli beslenme ve beslenme alışkanlıklarıyla ilgili sohbetler yararlı olur.
Çevre Temizliği + Toplanma + dönüş hazırlığı (dış mekan) 15 dakika

Her çalışmanın ardından yapılması bir alışkanlık haline getirilmesi hedeflenen çevre temizliği ve çöplerin toplanması ve çalışma sonrası toparlanma-dönüşe hazırlanma aşamasıdır. Biz atmamış olsak da doğaya saygı ve yardım için bu çalışmanın yapılması ve bir hareket tarzına dönüştürülmesi hedeflenmektedir. Bu aşamada hijyen kurallara uyulması eldiven kullanılması tüm çöplerin toplanarak dönüş yolunda ayrıştırılma kutularına atılması uygulamalı olarak gösterilir. Aynı haraket tarzının gündelik hayatımıza evimize de katılması için örnekler verilir rakamsal ilişkilerle durumun önemi vurgulanır.

Etkinlik Çıktıları-Kazanımlar;

Etkinlik sonrası katılımcıların
•Ülkemizdeki ağaç türlerini öğrenmeleri en az üç tanesinin Latince isimlerini hatırlamaları,
•Flora terimini ve anlamını öğrenmeleri
•Fauna terimini ve anlamını öğrenmeleri
•Ağaç türlerini ayırt edebilme yeteneklerinin başlangıç düzeyinde gelişiminin sağlanması,
•Ağaç türlerini fotoğraf, resim ve örnek toplama yöntemiyle belgeleme yeteneğinin kazandırılması sağlanmış olacaktır.